سندبلاست که در فارسی به آن ساب‌پاشی نیز گفته می‌شود فرآیندی‌ست که در صنایع گوناگون، از نفت و پتروشیمی تا راه‌سازی و صنعت چوب، برای تولید و تقویت سازه‌ها و یا بازسازی، تعمیرات و همچنین زیباسازی محصولات به‌کار برده می‌شود. تقریباً تمام کسانی که به هر شیوه و با هر عنوانی با بخش‌های گوناگون صنعت در ارتباط هستند، دست‌کم برای یکبار واژه‌ی سندبلاست را شنیده‌اند. این اصطلاح رایج در صنعت، از ترکیب دو واژه انگلیسیSand (ماسه) و Blast (جريان شديد و ناگهاني باد) ساخته شده است و به فرآیند سایش سطوح با اهداف مختلف مربوط است.
اما آن اهداف کدامند؟ آیا در صنایع مختلف، تفاوتی بین آن‌ها وجود دارد؟ در صنایع چوب چه‌طور؟ سندبلاست کردن چوب به چه معناست؟ اصولاً ضرورت یا دلیل استفاده از آن در صنعت مذکور چیست؟ در چه مرحله‌ای از تولید محصولات و مصنوعات چوبی باید از آن بهره‌گرفت؟ این مرحلهمرمکرمرريِةّزطبرذاین فرآیند در سطوح چوبی با چه شیوه و ابزاری اجرا می‌شود و مزایا و معایب سندبلاست چوب کدام است؟ اگر به داشتن اطلاعاتی پیرامون این اصطلاح در صنعت و به‌یژه صنایع چوب و مبلمان نیاز دارید و یا ذهن کنجکاو شما هم با پرسش‌های بالا درگیر است و علاقه‌مندید بیشتر در این‌باره بدانید تا پایان این مطلب همراه ما باشید.
تاریخچه سندبلاست در صنعت
با توجه به تاریخچه روش سندبلاست صنعتی و نیز اساس کار و بنیان آن می‌توان گفت، سندبلاست الهامی است از طبیعت در صنعت. در حقیقت جرقه ابداع این روش هنگامی در ذهن ژنرال بنجامین تیلگمن شکل گرفت که حین (پس از) وقوع یک توفان نسبتاً شدید، در منطقه‌ی بیابانی محل خدمت خویش، متوجه رد ذرات شن بر روی شیشه اتاقش شد. وزش باد و ضربات ماسه، همواره در طبیعت موجب فرسایش سطوح می‌شود اما در نتیجه دقت نظر این ژنرال آمریکایی بود که الگوی یک فرآیند طبیعی به صنعت راه پیدا کرد.
معرفی سندبلاست چوب
سندبلاست چوب بیشتر با هدف ایجاد بافت برجسته روی سطح مصنوعات چوبی انجام می‌شود. این کار به طبیعی‌تر جلوه دادن چوب و زیباتر کردن آن کمک شایانی می‌کند و در عین حال می‌تواند مقاومت چوب‌های ضعیفی چون چوب روسی را افزایش دهد. در این روش دانه‌های ریز ساینده با جنس‌های گوناگون، از طریق دستگاه سندبلاست با فشار زیاد هوا روی سطح پاشیده می‌شود.
البته مشابه دیگر صنایع، این تکنیک را برای صاف و یکدست کردن سطح چوب نیز می‌توان به کار برد؛ به ویژه در گوشه‌های کار و بخش‌هایی از محصول چوبی که کار با سنباده در آن‌ها دشوار است. یکدست کردن سطح چوب به منظور آماده‌سازی سطوح نو یا کهنه برای اعمال و تغییر رنگ یا پوشش بوده و روشی بسیار کارآمد به شمار می‌رود. این فرآیند که نسبت به دیگر روش‌های مشابه، ساده و سریعتر است برای نو کردن و یا تغییر رنگ سطوح کهنه و تعمیر سازه چوبی به جای تعویض آن، نیز به کار می‌رود و مزایای بسیاری دارد.
مزایای سندبلاست چوب
از جمله مهم‌ترین مزایای سندبلاست کردن چوب به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:
- زیبا و چشم‌نواز شدن ظاهر و سطح چوب
- ایجاد ظاهر براق و مشابه جلا در سطح چوب
- ایجاد طرح‌های زیبا یا حک نقوش جدید و حروف روی چوب
- جایگزین سنباده کشیدن در بخش‌هایی که کار با آن دشوار است
- امکان استفاده چندباره از لوازم چوبی و افزایش عمر سازه‌های چوبی
- آماده‌سازی سریع و به نسبت آسان سطوح برای اعمال رنگ و پوشش
- جلوگیری از قطع درختان برای تولید و جایگزینی مصنوعات چوبی کهنه با نو
- افزایش مقاومت چوب به علت بسته شدن منافذ آن در اثر فشار ضربات ذرات ساینده
- صرفه‌جویی در هزینه تهیه مصنوعات چوبی نو با وارد کردن دوباره محصولات قدیمی به چرخه استفاده
- از بین بردن آلودگی‌ها، پوسیدگی، علایم خوردگی و فرسودگی و همچنین لایه‌برداری رنگ‌ها و پوشش‌های کهنه و پوسته شده از روی سطوح چوبی
نکته مهم در رابطه با این روش آن است که اجرای سندبلاست نیاز به تجربه، مهارت و هنر بسیار است و تنها افراد باتجربه از عهده انجام این کار ظریف برخواهند آمد.
همچنین بخوانید: انواع شیشه سندبلاست
هزینه سندبلاست چوب
هزینه سندبلاست چوب تحت تأثیر عوامل متعددی از جمله شرایط انجام کار، تعداد و یا اندازه سطح، شرکت مجری کار و نیز شرایط بازر و نوسانات قیمت ارز (به‌طور ویژه در ایران) قرار می‌گیرد. اما آنچه مسلم است این است که هزینه و کیفیت اجرا همواره و در هر کاری با یکدیگر رابطه مستقیم دارند و معمولاً و به فراخور شرایط، تناسبی منطقی میان هزینه سندبلاست چوب و کیفیت چوب سندبلاست شده وجود دارد. البته اگر خوش شانس باشید و با شرکت متعهدی هم همکاری کنید حتی ممکن است با هزینه کم، کاری با کیفیت بالا دریافت نمایید.
دستگاه سندبلاست چوب
به طور کلی برای سندبلاست کردن سطوح چوبی به دستگاه سندبلاست چوب و لوازم ایمنی و یک اپراتور ماهر و هنرمند نیاز است. دستگاه سند بلاست شامل بخش‌های: کمپرسور هوا، نازل مخصوص، شاقول، مخزن ساینده، شیلنگ بلند برای حرکت راحت‌تر نازل بوده و لوازم ایمنی شامل لباس، کفش و دستکش ایمنی می‌شود. در ادامه به طور خلاصه با مراحل و روش کار دستگاه سندبلاست چوب آشنا می‌شویم.
ابتدا باید مخزن دستگاه را با مواد ساینده همچون، گرانول‌های شیشه‌ای و یا پوسته‌های ذرت یا گردو پر کرد. سپس نازل سرامیکی با سایز مناسب و معمول 3 تا 3/3 اینچی را در انتهای لوله‌ها یا شیلنگ‌ها قرار داد. در گام بعد، اپراتور ماهر دستگاه، کمپرسور را روشن و فشار آن را روی سی‌و‌پنج پوند در هر اینچ مکعب تنظیم می‌کند. پس از آن با در اختیار گرفتن تفنگ نازل و حرکت رفت و برگشتی آن روی سطح چوب، ذرات ساینده پرتاب شونده در اثر فشار شدید هوا را در سطح چوب پراکنده می‌کند.
کیفیت اجرا مدام باید بررسی شود و در صورت عدم رضایت از نتیجه، نیاز است تا عملیات دباره تکرار شود. در تکرار کار می‌توان فشار خروجی را تغییر داد و مثلاً آن را روی 10 psi تنظیم کرد. مخزن دستگاه نیز باید مدام کنترل شود تا از مواد ساینده خالی نشود و در صورت نیاز، پر گردد.
لازم به ذکر است که برای سندبلاست چوب استفاده از ذرات ماسه یا سیلیس توصیه نمی‌شود چرا که هم به سطح چوب آسیب می‌زند و هم کار رنگ‌آمیزی آن را با مشکل مواجه می‌کند. همچنین باید به خاطر داشت که سایز مناسب نازل برای ذرات ساینده پوست گردو، 8/1 اینچ است. مهم‌ترین نکته در اجرای سندبلاست، ضرورت انجام آن در محیطی با تهویه مناسب و استفاده حتمی از لوازم ایمنی کار است.
سخن پایانی
در این مقاله کوشیدیم تا اطلاعاتی موجز و مختصر و در عین حال مفید پیرامون سندبلاست چوب ارائه دهیم. ابتدا معنا و تاریخچه سند بلاست را در صنعت معرفی کردیم و به کاربردهای کلی آن در صنعت چوب و شباهت آن با صنایع دیگر پرداختیم. سپس مزایای این تکنیک را به طور خلاصه مرور کردیم و درباره هزینه سندبلاست چوب و دستگاه سندبلاست توضیحاتی دادیم. و اشاره‌ای به روشی به نام سندبلاست کردیم که در حقیقت سندبلاست نیست اما در ایران به اشتباه چنین نامیده می‌شود. در آخر نیز با کمک فیلم شما را با تکنیک صنعتی جذاب سندبلاست بیشتر آشنا کردیم. امیدوارم که این نوشتار مورد پسند شما قرار گرفته و پاسخ بعضی از پرسش‌هایتان را در این زمینه، به دست داده باشد.
یک پاسخ
ممنون بابت اطلاعاتتون. فقط یه سوال داشتم اینکه اگه چندبار این کار بروی چوب انجام بشه مشکلی برای چوب به وجود نمیاد؟